معرفی کتاب اعتکاف و نیکان
مراسم اعتکاف فرصتی است برای دوبارهشدن و آغازی برای انجام، خلوتی با خود و دیدن آنچه از یاد رفته، یادآوری قرار با خدا، و آنچه را میخواهی بدستآوری و اندیشیدن به اینکه از کجا آمدهام، آمدنم بهر چه بود، به کجا میروم آخر؛ که در کنار جمعی هم نوای با تو شکل میگیرد.
تمرین با خدا و برای خدا بودن در کنار بندگانش، تمرین خوب بودن و خوب شدن در کنار اجتماعی از بندگانی که آنها نیز برای ساختن دوباره آمدهاند و در این مسیر میتوان کنار هم بود و کنار هم ساخت، اعتکاف محل تعلیم و تعلًم است.
«اعتکاف جای عبادت است؛ البتّه عبادت فقط هم نماز خواندن نیست؛ تماس خوب با معتکفین، ارتباط دوستانه و برادرانه، فراگیری از آنها، تعلیمدهی به آنها، معاشرت اسلامی را تجربه کردن و آموختن؛ همه اینها فرصتهایی است که در اعتکاف ممکن است پیش بیاید؛ [برای] این باید برنامهریزی بشود. مهمترین کار، برنامهریزی است.
اگر چنانچه برنامهریزی نشد و کمک نشدند این جمعِ جوانِ مشتاق و شوریدهای که برای اعتکاف وارد این مسجد شدهاند، این نیروها هدر خواهد رفت و احیاناً زیانآفرین خواهد شد.» (بیانات رهبر معظّم انقلاب در دیدار با اعضای ستاد مرکزی اعتکاف ۱۵ اردیبهشت ۹۳)
اعتکاف تجربهای منحصر به فرد است، به خصوص اگر در دوران جوانی تجربه شود. همانطور که در بیانات مقام معظّم رهبری نیز اشاره شده، نیاز به راهنمایی و برنامهریزی دارد تا بتوان حداکثر توشه ممکن را برای دنیا و عقبای خود از آن برچید. همچنین گرفتار آسیبهای احتمالی آن نشد (چرا که به فرموده امیر مؤمنان علی علیه السلام هر چیز دارای آفت و آسیبی است و نباید از آفات و آسیبهای احتمالی اعتکاف نیز غافل شد، آفات و آسیبهایی نظیر:
عدم برنامهریزی مراسم جمعی متعادل (یا بسیار کممایه یا بسیار پرحجم و شلوغ)؛
پرداختن افراطی به مباحث علمی و معرفتی و بازماندن از عبادت
پذیرایی رنگارنگ و متنوع که موجب سنگین شدن معتکف و لذّتجویی او شود (دو مسئلهای که با اهداف اعتکاف در تعارض است.)؛
عدم ایجاد جوّ سکوت و تفکر؛
بیتوجهی به حق الناس و مواردی از این دست که در این کتاب با دقت به یکایک آن پرداخته شده است.
مزیت فوقالعاده آن بهرهگیری بسیار بجا و مناسب از آیات، روایات و سخن و سیره بزرگان دین است. همچنین در عین اختصار عمده مباحث مهم در موضوع اعتکاف به زبانی روان و ساده و همه فهم و البته دارای اتقان علمی ارائه شده است.
طراحی جلد، صفحهآرایی و حروفچینی کتاب هم به ویژه در مقایسه با آثار منتشر شده در موضوع دین بسیار چشمنواز و زیباست و بر جذابیت کتاب افزوده است.
برخی دیگر از مباحث مهم کتاب علاوه بر بحث آسیبشناسی اعتکاف عبارتست از: معنای اعتکاف، معنا و حقیقت محاسبه؛ اهمیت و لزوم محاسبه؛ کیفیت و چگونگی تربیت نفس (مشارطه، مراقبه، محاسبه، معاتبه)؛ سخنانی از بزرگان دین در موضوع اعتکاف و خودسازی (بزرگانی نظیر حضرات آیات قاضی طباطبایی، حقشناس، خامنهای (حفظه الله)، جوادی آملی، تبریزی، جاودان و...) اعتکاف در سیره بزرگان دین، آداب اعتکاف و آثار آن، مطالبی پیرامون مناسبتهای مهم ایام اعتکاف نظیر ولادت مولود کعبه امیرالمؤمنین علیه السلام و وفات ام المصائب زینِ أب، عقیله بنیهاشم سلام الله علیها و اعمال عبادی ایام اعتکاف به همراه پرسش و پاسخ فقهی.
این کتاب یک راهنمای جامع برای طالبان بهره حداکثری از اعتکاف است. به ویژه برای جوانان.